Mity dotyczące psychoterapii i psychoterapeutów

W społeczeństwie funkcjonuje wiele mitów i stereotypów związanych z psychoterapią. Stają się one niestety częstą przyczyną rezygnacji ludzi z takiej formy pomocy, a w rezultacie pozbawiają ich szansy na zmianę, czy powrót do zdrowia. Chcemy przytoczyć i obalić kilka z nich.

1. Do psychoterapeutów chodzą tylko osoby ciężko chore lub słabe psychicznie.

Psychoterapia jest jedną z metod leczenia zaburzeń psychicznych, ale również formą pomocy osobom doświadczającym przejściowych trudności, utrat, kryzysów, czy pragnących poprawić komfort życia emocjonalnego. Obecnie coraz częstszą przyczyną rozpoczynania procesu psychoterapii staje się chęć pogłębienia wiedzy na temat swoich emocji i motywacji.

2. Gdy masz przyjaciół i rodzinę nie potrzebujesz psychoterapii.

Relacja przyjacielska nie jest tożsama z relacją psychoterapeutyczną. Nasi bliscy są z nami silnie emocjonalnie związani, co najczęściej uniemożliwia im obiektywną ocenę sytuacji, w której się znajdujemy, a często problematyka osób szukających pomocy jest bezpośrednio związana z relacjami rodzinnymi. Założeniem psychoterapii nie jest umożliwienie pacjentom/klientom wyżalenia się i wygadania, ale przede wszystkim stworzenia bezpiecznych warunków do tego, by móc zrealizować założone cele psychoterapeutyczne posługując się przy tym profesjonalnymi narzędziami oraz wiedzą teoretyczną.

3. Psychoterapia nigdy się nie kończy.

Istnieje kilka nurtów psychoterapeutycznych, a każdy z nich bazuje na innych podstawach teoretycznych i różnych założeniach. Są terapie intensywne, krótkoterminowe, trwające kilka tygodni, a także długoterminowe trwające kilka miesięcy, czy kilka lat. Łączy ich jednak zawsze perspektywa końca terapii, który musi nastąpić prędzej, czy później. Część psychoterapeutów już na pierwszym spotkaniu ustala dokładną ilość spotkań, ale wielu z nich nie jest w stanie określić dokładnej daty zakończenia psychoterapii, gdyż proces diagnozy często rozciąga się w czasie na kilka sesji lub dłużej. Pacjent ma jednak prawo do uzyskania informacji o tym, jaką formę leczenia dany psychoterapeuta proponuje oraz jakie są jej cele.

4. Psychoterapeuta powinien udzielać rad i pomagać swoim pacjentom podejmować decyzje.

Psychoterapeuta nigdy nie mówi, co dana osoba powinna zrobić, czy w jaki sposób się zachować. Psychoterapia nie jest tożsama z poradnictwem, czy pracą z coachem. Psychoterapeuta zamiast udzialania rad skupia się na tym, by pacjent/klient potrafił wziąć odpowiedzialność za swoje życie i samemu, niezależnie móc podejmować dojrzałe decyzje.

5. Psychoterapeuta powinien kierować się podobnymi wartościami, co osoba szukająca pomocy.

Religia, poglądy polityczne, czy obyczajowe psychoterapeuty nie powinny mieć nigdy wpływu na proces psychoterapii. Psychoterapeuta nie powinien nigdy narzucać pacjentowi/ klientowi swojego światopoglądu, ani oceniać światopoglądu osoby, która się do niego zgłasza. Istnieją jednak instytucje terapeutyczne kierujące się określonymi zasadami religijnymi, czy duchowymi. Tacy psychoterapeuci są zobowiązani do tego, bo poinformować o tym swoich podopiecznych zanim rozpoczą proces terapeutyczny.

6. Psychoterapia polega na obwinianiu za wszystko swoich rodziców, czy opiekunów.

W toku analizy badana jest przeszłość pacjenta/ klienta w kontekście obecnego stanu zdrowia. Psychoterapeuta musi poznać historię życia osoby, której ma pomóc, ważne dla niej relacje, wydarzenia, wspomnienia, by móc odkryć pewne prawidłowości, tendencje, stały model zachowań, czy przeżyć. Motywacją psychoterapeuty będzie raczej poznanie przeszłości pacjenta, by zrozumieć, z czym się on zmaga obecnie oraz stworzenie dla niego bezpiecznych warunków do wzięcia odpowiedzialności za swoje życie, by móc i chcieć mieć na nie wpływ.

7. Psychoterapeuta zawsze powinien być miły i wspierający.

Trudno sobie wyobrazić prawidłowy rozwój dziecka bez jego kontaktu z poczuciem frustracji. Podobnie jest z psychoterapią. Nie można powiedzieć, że jest to proces tylko łatwy i przyjemny. By nastąpiła zmiana musimy być gotowi na raczej trudną i żmudną pracę nad naszymi trudnościami, lękami, czy bolesnymi wspomnieniami. Mamy jednak pewność, że będąc w rękach profesjonalistów będziemy mogli stawić im czoła w bezpiecznej przestrzeni, gdzie jest ktoś, kto będzie nam towarzyszył przez cały ten proces.